Ik geloof sterk dat ontwerpers hun eigen woede als uitgangspunt voor hun werk moeten nemen. Juist ontwerpers zijn in staat een gevoel om te zetten in kennis en oplossingen.
Samen met Vasilis van Gemert werkten we met de 3e jaars studenten van CMD aan problemen die voor de studenten belangrijk waren. Ze kozen een probleem dat maar niet opgelost raakt en gingen dat onderzoeken.
Ik maakte voor de studenten een denkkaart machten en krachten. Daarin werken ze in een aantal stappen van woede naar richting. De denkkaart werkte goed. Downloaden hier.
Denkkaart machten en krachten
Je werkt eerst van binnen naar buiten om het probleem te begrijpen (stap 1), daarna werk je van buiten naar binnen om te begrijpen hoe je het probleem kunt gaan beïnvloeden (stap 2).
Stap 1: meer weten: krachten
Om frustratie naar woede te brengen beweeg je eerst naar buiten. Je begint je met het vergroten van je kennis. Welke krachten houden het probleem in stand? En welke machten voeden die krachten?
Krachten zijn:
- Inhoud: kennis en opvattingen
- Omgeving: sociale druk, de norm, angst
- Omstandigheden: tijd, geld, ruimte
De krachten (rondom of in een persoon) beïnvloeden het probleem passief.
Studenten gebruikten de krachtencirkel om te begrijpen waarom mensen bepaald gedrag vertonen. Ze deden deskresearch en interviews. Ze ontdekten dat hamsteren met angst te maken heeft, en het gebrek aan aandacht voor psychisch welbevinden in scholen voortkomt uit vooroordelen. De krachten inventarisatie hielp hen zonder oordeel over de betrokkenen bij hun probleem na te denken.
Case –Als voorbeeld nemen we het werk van onze stichting Lekkersamenklooien en het eerste product dat ik maakte: de Klooikoffers. Ons doel: kinderen aan het maken krijgen.
Meer weten: machten
Machten zijn stakeholders, die het probleem actief beïnvloeden.
- Beïnvloeders in iemands omgeving. (Rolmodellen, opvoeders, peers)
- Organisaties die informatie delen, al dan niet gebaseerd op feiten. (Onderwijs, voorlichting)
- Organisaties die mensen actief beïnvloeden. (Lobbyisten, politici, reclamemakers, etc.)
De machten beïnvloeden de krachten actief.
In de machten-cirkel werd voor de studenten duidelijk welke invloeden er van buitenaf op mensen drukken. De angst die het hamsteren veroorzaakt wordt gevoed door het overvloedige nieuws en de vele waarschuwingen niet te hamsteren. De nieuwszenders en socials die (fake) nieuws verspreiden zijn daarin sterke machten. De focus van scholen op studievoortgang weerhoudt ze ervan studenten ook op welzijn te begeleiden, daar is dus sprake van een ontbrekende macht. De studenten ontdekten dat het nog niet zo makkelijk is krachten te veranderen, omdat er veel machten invloed hebben.
Case – Alle partijen rond het kind, die het maken beïnvloeden of kunnen beïnvloeden.
Stap 2: invloed
Dan werk je weer naar binnen: welke machten kun je toevoegen of veranderen zodat de krachten veranderen? En wat verandert er dan aan het probleem?
Case – We besloten de educatieve uitgevers te laten en het sponsorende bedrijfsleven ook. Op hen konden we geen invloed hebben. De scholen vroegen we alleen om een rol als neutrale plek (macht), waar alle kinderen komen (kracht). Via de kinderen betrekken we de ouders (machten) en stellen hen in staat hun ideeën over zelf maken te veranderen (krachten).
Case – Dat denken leidde tot ons eerste product: de Klooikoffers. Een Klooikoffer is een koffer met een stuk gereedschap erin, materiaal, een handleiding (uitleg veilig gebruik, voorbeelden, geen opdracht) en een maakboek om verslag te doen. Klooikoffers worden door het kind geleend via school en zijn net wat moeilijk voor het kind om alleen te doen. De ouder moet helpen.
- Kind beslist
- Inhoud is stoer en stout
- Ouder moet meedoen
- Ook voor ouders nieuw, samen ontdekken is verbindend
- School ziet het, maar het kost geen onderwijs-tijd (distributie)
- Doorgeef-systeem zodat kinderen en ouders elkaar beïnvloeden.
De machten en krachten maakten het helder
Wat heel goed werkte aan het in kaart brengen de machten en krachten is dat het de studenten hielp te onderzoeken en begrijpen wat de beweegredenen van mensen zijn. Zo bleek hamstergedrag te horen bij bang zijn. Als je als ontwerper met die angst bezig gaat, heb je veel meer invloed dan als je het hamsteren alleen aanpakt door het belachelijk te maken of te verbieden.
Met de Denkkaart machten en krachten ga je jouw probleem beter begrijpen en kun je het gaan aanpakken.Downloaden hier.